W informatyce podstawową jednostką zapisu danych jest bit [b], czyli najmniejsza porcja informacji. W sieciach komputerowych jednostka ta służy także do określania szybkości transmisji danych, wyrażanej jako bit na sekundę (b/s lub bps) – skrót pochodzi od angielskiego „bit per second”.
Wielokrotności jednostek
Ponieważ 1 bit na sekundę to bardzo niewielka szybkość, w praktyce używa się wielokrotności tej jednostki, takich jak:
- Kilobit [Kb],
- Megabit [Mb],
- Gigabit [Gb],
- Terabit [Tb].
Każda z tych jednostek reprezentuje wielokrotność tysiąca bitów, np. 1 Mb = 1 000 000 b.
Bity, a bajty – konwersja jednostek
W sieciach komputerowych operujemy na bitach, natomiast w odniesieniu do plików czy pojemności pamięci stosuje się bajty [B]. Jeden bajt to równowartość 8 bitów, co sprawia, że konwersja między tymi jednostkami polega na przemnożeniu lub podzieleniu przez 8:
- Bity na bajty: podziel przez 8.
- Bajty na bity: pomnóż przez 8.
Przykład 1: Bajty na bity
Plik o wielkości 1,5 megabajta zawiera: 1,5 MB × 8 = 12 Mb
Przykład 2: Bity na bajty
Jeśli mamy plik o wielkości 20 megabitów: 20 Mb ÷ 8 = 2,5 MB
Praktyczne zastosowanie konwersji
Dzięki znajomości tych zależności możemy obliczyć różne wartości związane z transmisją danych. Przeanalizujmy przykład.
Przykład: Ilość pobranych danych w godzinę
Obliczmy, ile danych można pobrać w ciągu godziny przy stałej przepustowości łącza wynoszącej 60 Mb/s.
Dane wejściowe:
- Czas: 1 godzina (3600 sekund)
- Przepustowość łącza: 60 Mb/s
Obliczenia:
- Czas w sekundach: 60 minut×60 sekund=3600 sekund60minut×60sekund=3600sekund
- Przepustowość w megabajtach na sekundę: 60 Mb/s÷8=7,5 MB/s60Mb/s÷8=7,5MB/s
- Całkowita ilość danych: 7,5 MB/s×3600 sekund=27000 MB7,5MB/s×3600sekund=27000MB 27000 MB÷1024=≈26,3 GB27000MB÷1024=≈26,3GB
Odpowiedź:
Przy stałej przepustowości 60 Mb/s w ciągu jednej godziny można pobrać około 26,3 GB danych.
Podsumowanie
Zrozumienie jednostek danych oraz umiejętność konwersji między bitami, a bajtami są kluczowe w obliczeniach związanych z sieciami komputerowymi. Pozwalają one na ocenę rzeczywistej szybkości przesyłu oraz ilości danych, jakie można przetworzyć w określonym czasie. Warto ćwiczyć te obliczenia na różnych przykładach, by zyskać swobodę w codziennych zastosowaniach.